top of page

Kürd tarihinde bir portre. Mustafa Paşa Yamulki.

Mehmet Güzeler

1886 yılında Osmanlı egemenliğinde bulunan Süleymaniye'de doğdu. İstanbul'da harp akademisinden mezun olup Osmanlı ordusuna katıldı. Mirliva/Tuğgeneral rütbesi ile Osmanlı Devleti'nin 3. Ordusu'nu komuta etti. Bu rütbe ile Trablusgarp ve Balkan Savaşları'na katıldı.

1919/1920 yıllarında İstanbul'da Osmanlı Askeri Mahkemesi'ne başkanlık yaptı. Başkanlık yaptığı bu mahkemede bir çok ittihatçıyı gıyaplarında yargıladı. Talat, Enver ve Cemal Paşaları Ermeni, Süryani ve Rum kırımı yapmakla suçlayıp gıyaplarında idama mahkum etti. Mustafa Yamulki'nin bu mahkemedeki uygulamaları nedeniyle Kemalistler tarafından kendisine Nemrut Mustafa Paşa yakıştırması yapılmıştır.

1918 yılında İstanbul'da kurulan Kürd Teali Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer alan Mustafa Yamulki'nin kızı Encüm Yamulki ise bu derneğin kadın örgütlenmesi olan Kürd Kadınlar Cemiyeti'nin başkanlığını yapmıştır.

Osmanlı Devleti'nin yıkılması ile birlikte Süleymaniye'ye geçen Mustafa Yamulki, Süleymaniye'de kurulan Şeyh Mahmut Berzenci'nin Kürd hükümetinde milli eğitim bakanlığı yapmıştır.

İran yönetimine karşı mücadele eden Sımko hareketini desteklemek ve katkıda bulunmak için Sımko ile Şêx Mehmud arasında ilişkiler geliştirmiştir.

1936 yılında Süleymaniye'de vefat eden Mustafa Yamulki'nin mezar taşında şöyle yazar;

Ez dıtırsım ey wetan bımrım, nebinım bextiyari te

Bınivisin ba lı ser qebrêm, wetan xemgin û mın xemgin

(Ey vatan! Korkarım ölmekten görmeden bahtiyar oluşunu

O zaman yazsınlar mezar taşıma vatan mahzun ben mahzun!)

O zaman yazsınlar mezar taşıma vatan mahzun ben mahzun!)

bottom of page