Netîceyê Komxebata Ziwanê Kurdkî
Peynîyê komxebate de enê nuqteyanê cêrênan ser o qerar dîya:
Heqê însanan ser o zaf fikrî estî. Eno weş zanîyeno. Eşkera yo ke ziwanê merdiman zî heqêko însanî, komelkî û tebîî yo. Bi ziwanê dayîke perwerde bîyayîş zî reyna heqêko însanî, cematî û tebîî yo. Heqê însanan, hetê gelek sazîyanê mîyannetewîyan ra qebûl bîyo. Mîyanê Belgeyanê Miletê Yewbîyayeyî de, Yewîya Ewropa de, Deklerasyona Heqê Însanan de, metnanê dînî de, Qur’ano pîroz de “heqê ziwanî” zaf zelal formule bîyê. Gelek ewnîyayîş û fikrî ena babete de pêşkêş bîyî.
Ewro dinya de her milet, kom û şexsîyet bi ziwanê xo îftîxar keno. Bi ziwanê xo eseran virazeno; tîyatro, muzîk, sînema, perwerde, edebîyat, medya, cigêrayîş, xizmetê dînî bi ziwanê dayika xo keno. Enê eser û aktîvîteyî benî kulturê millî û mîyanê însanan de hemparîyêk awan kenî.
Seba ke eserê ziwanî nasname û estbîyayîşê merdiman o; ziwan bîyayîşê milete bi xo yo. Eke ziwan destê merdimî ra şeyro, merdim asimîle bibo, wextî reyde miletbîyayîş zî hewa nîyeno. Ena raştey ewro eşkera verba Kurdanê Tirkîya vinderte ya. Ya Kurdî cade wayîrê ziwan û kulturê xo vejî, yan zî go ver bi çinbîyayîşî şeyrî.
Eke ma Rojhelato Mîyanên de nêwazenî bibî qatilê miletêka qedime, gerek ma wayîrê ziwanê Kurdkî vejîy. Eno îradeyêko însanî, şaristanî û tarîxî yo.
Baş zanîyeno ke Kurdî, Tirkîyade sey hemwelatî bac danî dewlete, leşkerî kenî, hem îcabê hemwelatî bîyayîşî anî ca. Reyna eşkera yo ke Kurd bi awayêko aktîf beşdarê sîyaset, cuya kulturî û berardişî (üretim) zî benî. Kurdî ewro Tirkîya de 25 mîlyon ra zêde yê. Labelê çi heyf ke hetanî nika Kurdî nêbîyê wayîrê heqanê kolektîfan û ziwanê Kurdkî (Kurmancî, Zazakî) zî mekteban de nêbîyo ziwanê perwerdeyî.
Ma sey hemwelatî, dewlete ra wazenî ke ziwanê Kurdkî (Kurmancî, Zazakî) mektebo verên ra hetanî unîversîteyan bibo ziwanê perwerdeyî. Eno heq –bêcîyayî– ê heme Kurdan o.
Eşkera yo ke gedeyê Kurdan ewro bi ziwanêko xerîb perwerde benî. Her çiqas ziwanê Tirkî ziwano resmî bo zî, reyna zî seba gedanê Kurdan Tirkî ziwanêko xerîb o. Kurdî wazenî bi ziwanê maya xo perwerde bibî. No her hawa yew heqo însanî, cematî û tabîî yo. Semedo ke heqê ziwanê Kurdkî normalize bibo, ters û astengî verba Kurdkî hewa nîyê, gereka ziwanê Kurdkî bajaranê Kurdan de kîşta ziwanê Tirkî de bibo ziwano resmî zî.
Ma Kurdî dewlete ra wazenî ke ziwanê Kurdkî (Kurmancî û Zazakî) bibo ziwanê perwerdeyî û ziwanê resmî. Senî ke saziyanê dewlete de wextêk TRT Kurdî abî, senî ke ewro zanîngehan de beşê edebîyat û ziwanê Kurdkî estî, Kurdkî mekteban de bîya dersa weçînaya, eynî hawa gereka ziwanê Kurdkî bibo ziwanê perwerde û ziwanê resmî û qanûnê esasî de ca bigîro. Eno heqê ma heme Kurdan o û gereka lez bêro ca.
Heto bîn ra gereka Kurdî zî wayîrê ziwanê xo vejî û ziwanê xo bikî yew leteyê nasnameyê xo.
Ziwanê Kurdkî mîyanê cematê Kurdan de gereka bibo ziwanê heme tewir têkilîyanê komelkî.
Ziwanê Kurdkî gereka heme têkilîyanê rojane de qalî bibo.
Kurdî gereka bi ziwanê xo tîcaret bikî, sîyaset bikî, çalakîyanê kulturî virazî; karanê rewşenbîrî bi Kurdkî bikî, wayîrê kulturê xo vejî, qîmet bidî kedkaranê ziwanê Kurdkî. Yanî gereka Kurdî yewbînan de bi Kurdkî qisey bikî, bi Kurdkî bidî û bigîrî.
Beledîya ma zî gereka seba averşîyayîşê Kurdkî rayîr ako û paştgirîya kedkaranê ziwanê Kurdkî biko.
Enê sebeban ra, ma sey partî û hereketê Kurdistanî, ma Platformê Ziwanê Kurdkî awan kerd. Ena xebate gereka wextî reyde hîra bibo û şax bido.
Ma waşt ke ena xebate verî Diyarbekir de dest pêbiko û dima zî heme bajaranê Kurdan û metropolan de, bi eynî amancan hîra bo.
Eno têgêrayîş wa mîyanê Kurdan de bibo têgêrayîşê şarî. Semedê enê armancî ma Diyarbekir de yew komxebate viraşte.
Ewro ra dima gereka şarê ma, sazîyê sivîlî, roşinvîrî, medya û partîyê sîyasî pêro pîya wayîrê ena xebate vejî.
Ma Kurdî gereka meseleya ziwanê Kurdkî bi dîqet dekî rojeva cematê Kurdan.
Platformê Ziwanê Kurdkî
13/11/2018 (AZADÎ, PAK, PSK, PDK-T, PDK, ÖSP, PÎA, HDP, DBP)