ŞEYH UBEYDULLAH NEHRİ.

Kerem SERHATLI / Mevlana halidi şehrezurinin halifesi olan Seyid Taha nehrinin oğludur.Sürgünde mekkede vefat etmiştir. Şeyh Said hareketinde önde gelen kadrolardan Seyid Abdulkadir ın babasıdır. ve ilk Kürt milli hareketini başlatan bir liderdir.Bilindiği gibi 1515 ten itibaren Kürdlerin Osmanlı egemenliğine geçtikten sonra Emirlikler vasıtası ile takriben 300 yıl nizasız bir ittifak devam etmiştir.Ancak 2. Mahmudla başlayan(1808-1839) de başlayan Kürt Emirliklerin tasviyesiyle birlikte huzursuzluk ve Milliyetçilik başlamıştır.artık İslam ümeti kavramı değil şimdiki gibi tek Millet fikri hakim olunca Kürtlerde de Millet olma hıssı uyanmıştır.Mir Muhamed ayaklaması 1847 de Bedirhan Beyın ayaklaması bastırılmış ve Beyler sürgüne gönderilmişlerdir.1877-1878 Osmanlı Rus harbı sırasında Seyid Ubeydullah 40 bin Kürd silahlı askeriyle Kars ve Ardahanda Ruslara karşı savaşmıştır.Seyid Ubeydullahın amacı Kürdlerin coğrafiyasında bir Kürd Devleti inşa etmekti.Ancak buna şimdiki gibi işğalcı devletler Rusya-İran-Osmanlı ittifakı ile üzerine asker gönderilmiş ve anlaşmayla sonuçlanmıştır. Ancak 1881 de Tekrar S.Ubeydullah İrana karşı harekete geçmiş Doğu Kürdistanın önemli bir bulumunu işğal dan kurtarmış ve tebrize kadar ilerlemiştir.Bunun üzerine her üç devlet birlik olmuş şimdiki gibi hareket bastırılmış ve S.Ubeydullah Şemdina mintikasına çekilmiştir.Osmanlı arşivind bulunan resmi belgelere göre her üç devletinde Niyeti Şeyhi Kürdistandan uzaklaştırmaktı.Nitekim Sultan Abdulhamid Dindar ve tasavuf ehli olduğu halde Kürd meselesi gündemde olduğu zaman Din İman bir kenara bırakılır Gaye vatan olunca diğer değerler teferuaattır. anlayış ile Şeyhi Mekkeye Sürgün eder Oğlu Abdulkadir ile birlikte her ne kadar Şeyh Babı aliye arzu hal gönderir isede talebi kabul edilmeyerek Sürgünde kalır ve orada vefat eder. Sadece Şeyhin ailesiyle birlikte sürgüne gönderilmesi kafi gelmez. onunla birlikte 142 Kürd Önderlerini de sürgüne gönderir.Osmanlı Arşivine saklanan belgeye göre Babi aliye çekilen bir telgrafta Bu beglerin hiç bir suçları yok hatta ifadeleri dahi alımamıştır. ne suçla suçlanması gerektiğini işarını istenir.Gelan cevabi yazıda"bunlar vergi vermediğinden" şekilinde suçlanmaları yapılsın talmatı verilir.Şeyh ile birlikte Kurdistandan çeşitli coğrafiya ya sürgün edilen 142 Önderlerden bir kaç kişinin isimlerin açıklıyorum zira bildiğim kadar onların Torunları Çevremizde yaşamaktadırlar. dedelerinin ne kadar millet perver olduklarını bilsinler.Sürgün edilenler.1-Siirt sancağında Reşkotan Aşiret reisi Küto oğlu Mustafa (Filitı kütonun kardeşi zira Filit 1860 de öldürülmüştü oğlu Heso henüz küçüktü)2-Garzanlı Hacı Fettah.3-Emin Bey4- Hamid Bey.5 Hacı Fettahın oğlu Seyfettin Bey.6-Alıkan Aşireti Ağası Ömer Pertev ağa.7-Pencenar Aşireti reisi Çeto Ağa (CEMİLİN BABASI)8-bEŞİRİ AĞALARINDAN MİRZA AĞA (RECEBAN AŞİRETİ)9- Zercel Köyünde Haso ağa oğlu İbrahim(siniki aşireti)10-Aynı aşiretten Rızgo.11-Muhamed oğlu Ali(bavé xezebé)12-Silvanlı Abdullah Bey13- Silvanlı Reşit Ağa.14-Hesar nahiyesinde Abdurrahman oğlu Muhamed Ağa.15-Bekiran Aşireti reisi Kek Veyis Ağa.16-pencinar aşiretnden Bekir Ağa.17-Alikan aşiret ağası Zorev Ağa18-Reşkotan aşiretinden Seyli ĞA.19-Sasonda Çomanlı aşiretndenHemo Ağa.20Gercüş Ağası Hüseyin ağa oğlu Hasan Şemdin ve Kardeşi Osman Ağa.21-Kefre köyünde Halef bey oğlu Mehmed.22- Ramanlı Halef oğlu Abdi..Kürdlerin yüz yıldan fazla bir zaman hep aynı kader. Şeyh uBEYDULLAH mEKEDE İKEN YAZDIĞI FARSCA ŞİİRİ Çok manidardır Türkçesi. EY FELEK,ZALİM FELEK SENİN ELİNDEN NELER ÇEKİYORUM. NASIL YAPAYIM VERDİĞİN EZA VE CEFADAN, HANEDANI AİLEYİ YELE VERDİN HESRETA NASIL EDEYİM. GÖNÜLDE VATAN SEVGİSİ HASRETİ EY RABBIM NASI EDEYİM. GURBETE TAKATIM YOKTUR EY PADİŞAH NASIL EDEYİM.